Het woningtekort vraagt om versnelling, maar hoe? De vertraging zit vaak niet in de regels, maar in het proces. In dit artikel laat Thomas Driessen, teamleider Bouw bij Lybrae Omgevingsadvies, zien hoe gemeenten met heldere communicatie en praktische tools het vergunningenproces kunnen stroomlijnen en zo bijdragen aan snellere woningbouw.
Thomas Driessen
Categorie
Ontwikkelingen in de markt
Publicatie
14 juli 2025
Door Thomas Driessen, teamleider Bouw bij Lybrae Omgevingsadvies.
Nederland kampt al jaren met een fors woningtekort. Vrijwel iedereen kent iemand die op zoek is naar een woning en tegen muren aanloopt: er is simpelweg te weinig aanbod. De cijfers liegen er niet om: in 2021 werd het tekort geschat op 279.000 woningen, in 2024 is dat opgelopen tot naar verwachting 317.000 (bron: Nationale Woon- en Bouwagenda) en inmiddels spreken schattingen van een tekort van circa 400.000 woningen. Versnelling van woningbouw is dus geen wens, maar een noodzaak.
Bij Lybrae Omgevingsadvies, vanaf 1 juli 2025 de nieuwe naam van Omgevingsdienst Nederland, ondersteunen wij gemeenten en omgevingsdiensten in de uitvoering van hun wettelijke taken
op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH). Jaarlijks behandelen we honderden vergunningaanvragen voor bouwprojecten in heel Nederland. Vanuit die rol signaleren we kansen om de woningbouw te versnellen, zonder dat dit ten koste gaat van zorgvuldigheid.
De oorzaken van de vertraging in de woningbouw zijn divers en complex. Denk aan bevolkingsgroei, de toename van eenpersoonshuishoudens, hoge kosten voor arbeid en bouwmaterialen, beperkte bouwlocaties, een tekort aan personeel bij overheden én langdurige vergunningprocedures. Daarnaast speelt de stikstofproblematiek nog steeds een remmende rol.
Als uitvoerende partner voor VTH-taken (Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving) namens tientallen gemeenten en omgevingsdiensten, zien wij bij Lybrae Omgevingsadvies (voorheen
Omgevingsdienst Nederland) dagelijks hoe deze uitdagingen samenkomen in de praktijk.
Hoewel veel van deze factoren op macroniveau spelen, geloven wij dat gemeenten wél degelijk invloed kunnen uitoefenen op een belangrijk knelpunt: de duur van het vergunningenproces. En dan niet door de regels te versoepelen, maar door slimmer, duidelijker en proactiever te communiceren.
De publieke opinie stelt vaak dat vergunningverlening traag is door een log ambtelijk apparaat of te strikte beoordeling. In onze ervaring is dit beeld niet terecht. De vergunningverleners met wie wij samenwerken zijn juist gemotiveerde professionals die graag bijdragen aan maatschappelijke opgaven, zoals het oplossen van het woningtekort.
Wat dan wel? Wij handelen namens onze partners honderden vergunningen per jaar af. Dat geeft ons een breed en realistisch beeld van waar het in de praktijk écht misgaat. Daar zien we dat de meeste vertraging ontstaat door onvolledige of onvoldoende uitgewerkte aanvragen. Stukken zijn niet compleet, voldoen niet aan de eisen of verwerken feedback van de gemeente onvoldoende.
De reden? Gebrek aan kennis, onduidelijke verwachtingen en soms kostenbesparing. Vooroverleggen kunnen helpen, maar blijken vaak niet voldoende specifiek. Wat gemeenten precies van een aanvraag verwachten,
is zelden helder en dat verschilt bovendien per gemeente én soms zelfs per behandelaar. Voor initiatiefnemers is het vaak een grijs gebied.
Wat als je als gemeente op één centrale plek duidelijk maakt wat je verwacht van een aanvrager? Welke stukken ingediend moeten worden, op welk detailniveau, op welk moment en – minstens zo belangrijk – waarom die stukken nodig zijn?
Wij pleiten voor het ontwikkelen van een toegankelijke, praktijkgerichte website per gemeente waarin deze informatie gebundeld wordt. Een digitale omgeving waarin de gemeente antwoord geeft op de bekende vijf W’s:
Door dit te illustreren met concrete voorbeelden van goede stukken en praktijkvoorbeelden wordt de vereiste kwaliteit tastbaar en inzichtelijk.
Neem het voorbeeld van een ontwikkelaar in Amsterdam die in augustus 2024 een vergunning aanvraagt voor het splitsen van een grachtenpand met een nieuw dakterras. Alles lijkt in orde, het plan past binnen het omgevingsplan, welstand is akkoord en de Bbl-berekeningen zijn goedgekeurd. Toch volgt een afwijzing van de gemeentelijk constructeur, omdat in Amsterdam bij dakconstructies een funderingscontrole vereist is. Deze ontbrak.
Het gevolg: maanden vertraging doordat het inschakelen van een constructeur lastig bleek in de krappe arbeidsmarkt. De vergunning werd uiteindelijk pas in april 2025 verleend. Met betere voorkennis, bijvoorbeeld via een heldere gemeentelijke website, had deze fout voorkomen kunnen worden en had het project ruim een half jaar eerder kunnen starten.
Een goede website is een krachtige tool, maar slechts één stap richting versnelling. Gemeenten kunnen daarnaast ook inzetten op andere vormen van communicatie en kennisdeling, zoals het organiseren van voorlichtingsavonden voor ontwikkelaars en architecten. Denk ook aan:
Versnellen van woningbouw vraagt niet alleen om beleidsaanpassingen, maar juist ook om praktische oplossingen en duidelijke communicatie. Als uitvoerende partner zien wij dagelijks hoeveel winst er te behalen valt met overzichtelijke informatie, heldere verwachtingen en samenwerking tussen alle betrokken partijen.
Heb je vragen over dit artikel of wil je sparren over hoe we jouw gemeente kunnen ondersteunen bij het versnellen van vergunningverlening? Neem contact op met ons.
Lybrae Omgevingsadvies is dé specialistische adviesorganisatie in het fysieke domein. Wij combineren jarenlange expertise met pragmatisch advies en bieden effectieve oplossingen voor vraagstukken binnen onze expertises: bouw, milieu, ruimtelijke ontwikkeling, energie & duurzaamheid en bestuursrecht. Dit doen wij voor zowel private als publieke klanten.
Als marktleider in de uitbesteding van vergunningverlening, toezicht en handhaving beschikken we over een bewezen trackrecord en landelijke dekking. Of het nu gaat om specialistisch advies, het volledig uit handen nemen van werkprocessen of tijdelijke ondersteuning: wij denken mee en staan naast onze opdrachtgevers. Niet als externe partij, maar als een verlengstuk van jouw organisatie. Door werk over te nemen op basis van uitbesteding, ontzorgen we onze opdrachtgevers volledig en garanderen we continuïteit en kwaliteit.
Met een scherp oog voor wet- en regelgeving, maatschappelijke impact én bestuurlijke context, zijn wij een strategische partner die écht het verschil maakt.
Lybrae Omgevingsadvies. Vooruit in het fysieke domein.
Met trots dragen we bij aan het verbeteren en verduurzamen van onze leefomgeving middels een unieke combinatie van uitbestedingen, advies en opleidingen. We dragen op deze manier bij aan de doelen van onze klanten, als ook aan de (ontwikkel) doelen van onze medewerkers. Dagelijks halen we zo het beste uit onszelf en elkaar naar boven.
Het woningtekort vraagt om versnelling, maar hoe? De vertraging zit vaak niet in de regels, maar in het proces. In dit artikel laat Thomas Driessen, teamleider Bouw bij Lybrae Omgevingsadvies, zien ho...
Afgelopen maandag vond het langverwachte onthullingsmoment plaats op ons kantoor in Eindhoven: Omgevingsdienst Nederland gaat vanaf nu verder onder de naam Lybrae Omgevingsadvies. Als extra verassin...
Per 1 juli 2025 verandert onze naam. Omgevingsdienst Nederland gaat vanaf dat moment verder als Lybrae Omgevingsadvies onder de vlag van moederorganisatie Lybrae Nederland. Onze opleidingen vallen voo...